DEĞERLENDİRME TÜRLERİ
Özel gereksinimi olan çocukların farkına varılmasında, tanılanmasında, uygun eğitim
ortamlarına yerleştirilmesinde, programların hazırlanmasında ve ilerlemelerin izlenmesinde
çeşitli değerlendirme teknik ve araçlarından yararlanılmaktadır. Bu araçlar çeşitli seviyelerde
uzmanlık bilgisini ve deneyimini gerektirir. Bu yaklaşımların birçoğu eğitsel değerlendirmeyi
gerçekleştirmek için kullanılır. Bu tekniklerin bazıları ise ilk değerlendirmede ya da
programdaki başarıyı izlemek için, bazıları da tanılama ya da bir kuruma yerleştirme amacıyla
kullanılır. Değerlendirme teknik ve araçları formal değerlendirme ve informal değerlendirme
olmak üzere iki grupta toplanmaktadır (Alper, Ryndak ve Schloss, 2001).
Formal Değerlendirme ve Türleri
Formal değerlendirme, öğrencilerin çeşitli öğretim alanlarındaki durumlarının aynı yaş
grubundaki diğer öğrencilere göre nasıl olduğunu belirlemek için kullanılır. Okullardaki formal
değerlendirmenin amacı öğrencilerin okul programlarındaki düzeyini ve akademik
ilerlemelerini, akranlarına göre karşılaştırmaktır. Bu tür değerlendirmeden elde edilen bilgilere
dayalı olarak öğrenciler başarı durumlarına göre sınıflandırılır, okul ve programlara yerleştirilir
ve ilerlemeleri izlenir. Formal testlerin hazırlanması, uygulanması, puanlanması ve
sonuçlarının yorumlanması belirli kuralları uygulamayı gerektirir. Bu araçların
uygulanmasında test kitapçıklarından yararlanılmaktadır. Testi uygulayan ve teste tabi tutulan
bireylerin davranışları test kitapçıklarında yer alan kurallara uyularak gerçekleştirilir. Formal
testler, daha çok çoktan seçmeli sorulardan oluşan, aynı anda çok sayıda kişiye uygulanabilen
standartlaştırılmış araçlardır.
Standartlaştırılmış Başarı Testleri
Öğrenciler için eğitsel kararlar vermede en yaygın kullanılan araçlardan biri standartlaştırılmış
başarı testleridir. Bu testler öğrencilerin akademik yeterliklerini ya da programdaki
ilerlemelerini ölçmek için desenlenmiştir. Standartlaştırılmış testler norma dayalıdır,
nicelikseldir ve karşılaştırmaya yöneliktir. Normu esas alan testler bir öğrencinin performansını
aynı yaşta ya da aynı sınıf düzeyinde diğer öğrencilerin performans ortalaması ile karşılaştırır.
Örneğin bir matematik testinde öğrencinin matematik performansı aynı yaşta ya da aynı
sınıftaki öğrencilerin matematik performansı ile karşılaştırılır. Performans sonuçlarında yaş
puanları, sınıf puanları, standart puanlar ve yüzdeler gibi sayısal değerler elde edilir. Örneğin,
standartlaştırılmış bir matematik başarı testi sonucu, sekiz yaşındaki bir çocuğun, beş yaş altı
aylık bir çocuğun matematik becerilerine sahip olduğunu gösterilebilir. Standartlaştırılmış
başarı testlerinin iki türü vardır. Bunlardan biri grup başarı testleri ve diğeri de bireysel başarı
testleridir (Gürsel, 2007).
Grup Başarı Testleri
Standartlaştırılmış grup başarı testleri aynı anda büyük bir gruba
uygulanabilen testlerdir. Öğretmenler tarafından sınıfa ya da programa girmesi gereken
öğrencileri belirlemek istendiğinde uygulanan testlerdir. Bu testlerle öğrenciler programın
ayrıntılarına girmeden sadece temel özellikleri dikkate alınarak değerlendirilir. Bu nedenle bu
testler sadece tarama ölçümlerini gerçekleştirmek için uygulanır. Grup başarı testleri bilgi verici
olsa da, öğrencinin eğitimi ile ilgili her türlü kararı vermek için uygun olmayabilir. Grup başarı
testleri daha çok tarama amaçlı olarak kullanılabilmektedir.
Bireysel Başarı Testleri
Bireysel testlerde test veren ile alan yüz yüze ilişki içindedir. Bu
nedenle bireysel testler bir uygulayıcı tarafından bir defada yalnız bir kişiye uygulanabilen
testlerdir. Özel gereksinimi olan öğrencilerin değerlendirilmesinde daha çok bireysel başarı
testlerinden yararlanılmaktadır. Örneğin, bireysel tanılayıcı matematik testi; sayılar ve sayılarla
yapılan işlemler, geometri, ölçme ve veri öğrenme alanlarını içeren alt testlerden oluşur.
Psikolojik Testler
Psikolojik testler daha çok zeka ve öğrenme yeterliklerinin ölçümü ile ilgili testleri kapsar. Özel
gereksinimi olan öğrencilerin başarı ve başarısızlık nedenlerinin zeka ve öğrenme yetersizliği
ile ilgisi olup olmadığını tanılamak için kullanılır.
İnformal Değerlendirme ve Türleri
İnformal değerlendirme, öğrencilerin çeşitli öğretim alanlarındaki işlevde bulunma düzeylerini
belirlemek amacıyla gerçekleştirilir. Standartlaştırılmış testlerle elde edilen bilgiler, özel
gereksinimi olan öğrencinin öğretimini planlamaya yeteri kadar katkıda bulunmaması
nedeniyle pek çok eğitimci, standart testlere alternatif olarak informal değerlendirme
ölçümlerini benimsemektedirler. İnformal değerlendirme testleri öğrencinin izlediği programla
ya da gerçek dünyadaki görevleriyle ilgili performans ölçümlerini içerir.
İnformal değerlendirme daha çok doğal ortamlarda (örneğin; sınıfta, oyun alanında, spor
salonunda, evde) ve rutin etkinlikler içinde (örneğin; grup etkinlikleri, oyun alanlarındaki
sosyal etkileşim, kafeterya ve spor etkinliklerinde) gerçekleştirilir. Çeşitli ortamlarda ve
rutinlerde belirlenen işlevde bulunma düzeyi bireyselleştirilmiş eğitim programlarının
geliştirilmesine hizmet eder. Öğretmenler her gün sınıfta öğrencilerin davranışlarını gözlerken,
yaptıkları çalışmaları ve ödevleri incelerken, yazılı kağıtları okurken, öğretim etkinlikleri ile
ilgili görüşmeler yaparken, problem çözerken, verilen soruları cevaplandırırken informal
değerlendirme tekniklerini kullanırlar.
KAYNAKÇA
http://egitim.beun.edu.tr/cv/eunlu/wp-content/uploads/sites/60/2013/11/de%C4%9Ferlendirme-t%C3%BCrleri.pdf
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder