ÇALIŞMANIN KONUSU:
ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERE OKUMA BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİNDE BİLGİSAYAR ARACILIĞIYLA SUNULAN EŞ ZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ
ÇALIŞMANIN AMACI:Bu araştırmanın amacı, zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerilerinin öğretiminde bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretimin etkisini belirlemektir. Bu genel amacı değerlendirmek için aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır. Bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemi, zihinsel yetersizliği olan öğrencilere yer ve yön bildiren sözcükleri okuyabilme becerisinin öğretiminde etkili midir? Bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemi ile yer ve yön bildiren sözcükleri okuyabilme becerisini kazanan öğrencilerde bu becerinin kalıcılığı öğretim bittikten sonra da devam etmekte midir? Bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemi ile yer ve yön bildiren sözcükleri okuyabilme becerisini kazanan öğrencilerde bu beceri farklı durumlara genellenebilmekte midir?
ÇALIŞMANIN HEDEF KİTLESİ: Zihinsel yetersizliği olan bireyler.
ÇALIŞMANIN UYGULANIŞ ŞEKLİ: Araştırmanın deney süreci; pilot çalışma, başlama düzeyi, öğretim oturumları, izleme ve genelleme oturumlarını içermektedir. Uygulamalar birinci araştırmacı tarafından yapılmıştır. Bu çalışmada, zihinsel yetersizliği olan öğrencilere sözcükleri okuma becerisinin öğretiminde bilgisayar aracılığıyla sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılmıştır. Deneklere öğretilecek olan sözcükler günlük hayatta işlevsel olarak kullanılan ve üzerinde sadece yazı bulunan yer ve yön bildiren levhalardan seçilmiştir. Bu sözcükler içinden yer bildiren ve yön bildirenler olarak aşağıdaki şekilde iki grup oluşturularak öğretimde kullanılmıştır.
ÇALIŞMADA KULLANILAN MATERYAL:
Denekler: Denekler Çalışmaya, yaşları 10-14 arasında olan ve eğitim uygulama okuluna devam eden altı öğrenci ( 4 kız, 2 erkek) katılmıştır. Deneklerin hiçbirinin eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemiyle sistematik bir eğitim alma durumları yoktur.
Bilgisayar Programının Geliştirilmesi Araştırmada, zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerisinin öğretiminde bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemi kullanılarak sosyal ortamlarda bulunan ve üzerinde sadece yer ve yön bildiren sözcükler olan levhalardaki sözcüklerin öğretimi gerçekleştirilmiştir. Öğretilecek sözcükler bilgisayarda Microsoft Office 2007 yazılımı içindeki Powerpoint programında yazılarak ve seslendirilerek uygulamada kullanılmak üzere ikisi öğretim ve diğer ikisi de yoklama oturumlarında kullanılmak üzere dört farklı program oluşturulmuştur.
İLGİLİ ARAŞTIRMALAR(GİRİŞ): Bireylerin toplum içinde bağımsız olarak yaşayabilmeleri için çeşitli bilgi ve becerilere gereksinimleri bulunmaktadır. Okullarda yapılan eğitim-öğretim etkinliklerinin temel amacı, öğrencileri toplum hayatına hazırlamaktır. Bunun için bireylere günlük yaşamlarında kullanabilecekleri ve hayatlarını kolaylaştıracak olan işlevsel bilgi ve beceriler öğretilir. Bu durum zihinsel yetersizliği olan öğrenciler içinde farklı değildir. Zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin eğitimlerinin temel amacı, yaşam işlevlerini geliştirerek toplum içinde bağımsız duruma gelmelerini sağlamaktır. Bunun için gerekli temel beceriler, temel gelişim becerileri, günlük yaşamda gerekli sayısal bilgiler, günlük yaşamda gerekli okuma ve iletişim gibi alt beceri alanlarından oluşmaktadır (Cavkaytar, 2001). ede özbakım becerileri, iletişim becerileri, iş becerileri ve sosyal becerilerin yanı sıra akademik becerilere de gereksinimleri bulunmaktadır (Yıkmış, 1999). Dolayısıyla zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin de eğitim sürecinde işlevsel olan her becerinin öğretimi önemlidir.
Normal gelişim gösteren bireyler gibi zihinsel yetersizliği olan bireylerin de günlük hayatlarında gelişimlerini sürdürebilmeleri, toplumsal yaşama katılımları onlara verilen eğitimle sağlanabilir. Bireyler eğitim sayesinde gereksinimlerini karşılayabilme, çevresindeki insanlarla iletişim kurabilme ve sonuçta da toplumda üretici ve bağımsız bir insan olabilme özelliğini kazanırlar. Eğitim etkinliklerinin birçoğu da okuma-yazma, anlama, anlatma ve konuşma üzerine kurulur (Çolak, 2001).
Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma öğretiminin işlevsel akademik becerilerin öğretimine temel oluşturduğu söylenebilir. Bu nedenle, diğer beceriler gibi okuma becerilerinin öğretimi zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin performansına ve gereksinimlerine bağlı olarak gerçekleştirilmelidir (Başal ve Batu, 2002).
ÇALIŞMANIN SONUÇLARI-BULGULARI: Araştırmadan elde edilen bulgular bu araştırmada kullanılan bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretimin okuma becerilerinin öğretiminde etkili olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla okuma becerilerinin öğretiminde eş zamanlı öğretimin etkililiğini inceleyen ve daha önce gerçekleştirilmiş olan çalışmaların bulgularıyla (Singleton, Schuster, Morse ve Collins, 1999; Griffen, Schuster ve Morse 1998; Singleton, Schuster ve Ault 1995; Gibson ve Schuster, 1992; Schuster, Griffen ve Wolery, 1992) benzerlik göstermektedir. Ayrıca deneklerle öğretim sona erdikten sonra 1, 3 ve 4 hafta sonra düzenlenen izleme oturumlarında edinmiş oldukları beceriyi devam ettirdikleri dolayısıyla eş zamanlı ipucuyla öğretimin kalıcılığının sağlanmasında da etkili olduğu görülmüştür.
Bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretim ile gerçekleştirilen bu araştırmada, öğretim ve günlük yoklama oturumlarında, en uzun oturum 5 dk. 24 sn, en kısa oturum 3 dk. 50 sn sürmüştür. Denekler, öğretim çalışmalarında, en kısa 33 dk. 35sn., en uzun ise, 74dk. 55 sn. toplam süre içinde ölçütü karşılar düzeyde performans sergilemişlerdir. Araştırmada, ölçüt karşılanana kadar en az oturum ve deneme Ali ile; en çok oturum ve deneme ise, Öykü ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma süreci ve bulgular incelendiğinde bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretimin oldukça kolay olduğu, öğretmenler ve aileler tarafından rahatlıkla kullanabileceği düşünülmektedir. Dolayısıyla, eş zamanlı ipucu yönteminin etkili bir yöntem olduğu düşünülebilir. Bu sonuçlar eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemi kullanılarak yapılan (Çelik, 2007; Çiftçi, 2007; Doğan, 2001; Gibson ve Schuster, 1992; Griffen ve diğerleri, 1998; Özbey, 2005; Schuster ve diğerleri, 1992; Singleton ve diğerleri, 1995; Singleton, ve diğerleri, 1999; Tekin, 2000; Toper, 2006; Topsakal, 2004; Yücesoy, 2002) araştırma bulgularıyla benzerlik göstermektedir. Araştırmanın, uygulama güvenirliği verilerine bakıldığında yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Bu durum uygulamanın planlandığı şekliyle yapıldığını göstermektedir. Ancak, uygulamacının dikkati sağlayıcı ipucunu sunma davranışını bazı oturumlarda planlanan durumdan daha az sunduğu görülmektedir. Uygulamacının, bazı denemelerde deneklerin dikkatlerini çalışmaya verdiklerini kabul etmesi ve bundan dolayı dikkat çekici ipucunun sunulmasına gerek duymadığı bu durumu açıklayabileceği düşünülmektedir.
ÖNERİLER: Araştırma bulguları incelendiğinde, bir denekte öğretimin uzun sürdüğü görülmüş olmasına rağmen araştırmaya katılan diğer beş denekte de bilgisayar aracılığıyla sunulan es zamanlı ipucuyla öğretimin fazla zaman almadığı ve etkili bir yöntem olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla zihinsel yetersizliği olan örgencilere akademik becerilerin öğretiminde eş zamanlı ipucuyla öğretimin kullanılması önerilebilir. Araştırmada, zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin bilgisayar aracılığıyla sunulan öğretim sürecinde, öğretimi hedeflenen becerileri kazandıkları dolayısıyla öğretmenlerin ve ailelerin zihinsel yetersizliği olan öğrencilere yeni beceriler kazandırırken bilgisayar destekli öğretimi kullanmaları önerilebilir.
Araştırma başka sözcüklerin öğretimi kullanılarak yinelenebilir. Araştırma başka deneklerle, diğer akademik becerilerin öğretiminde yinelenebilir. Araştırma, farklı ortamlarda uygulamalar yapılarak başka yinelenebilir. Araştırma, bu araştırmada kullanılan bireysel öğretim yerine büyük ve küçük grup öğretim düzeni ile planlanarak bilgisayar aracılığıyla sunulan es zamanlı ipucuyla öğretimin grup öğretiminde etkililiği incelenebilir. Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerilerinin öğretiminde yanlışsız öğretim yöntemleri içinde yer alan eş zamanlı ipucuyla öğretimden başka diğer öğretim modelleriyle de farklı deneklerde uygulanarak etkililikleri araştırılabilir. Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerilerinin öğretiminde yanlışsız öğretim yöntemlerindeki diğer öğretim modelleri ile eş zamanlı ipucuyla öğretim, farklı deneklerde ve farklı davranışlarda uygulanarak verimlilikleri araştırılabilir.
KAYNAKÇA : https://scholar.google.com.tr/scholar?q=zihinsel+engelli+ve+bilgisayar
Denekler: Denekler Çalışmaya, yaşları 10-14 arasında olan ve eğitim uygulama okuluna devam eden altı öğrenci ( 4 kız, 2 erkek) katılmıştır. Deneklerin hiçbirinin eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemiyle sistematik bir eğitim alma durumları yoktur.
Bilgisayar Programının Geliştirilmesi Araştırmada, zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerisinin öğretiminde bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemi kullanılarak sosyal ortamlarda bulunan ve üzerinde sadece yer ve yön bildiren sözcükler olan levhalardaki sözcüklerin öğretimi gerçekleştirilmiştir. Öğretilecek sözcükler bilgisayarda Microsoft Office 2007 yazılımı içindeki Powerpoint programında yazılarak ve seslendirilerek uygulamada kullanılmak üzere ikisi öğretim ve diğer ikisi de yoklama oturumlarında kullanılmak üzere dört farklı program oluşturulmuştur.
İLGİLİ ARAŞTIRMALAR(GİRİŞ): Bireylerin toplum içinde bağımsız olarak yaşayabilmeleri için çeşitli bilgi ve becerilere gereksinimleri bulunmaktadır. Okullarda yapılan eğitim-öğretim etkinliklerinin temel amacı, öğrencileri toplum hayatına hazırlamaktır. Bunun için bireylere günlük yaşamlarında kullanabilecekleri ve hayatlarını kolaylaştıracak olan işlevsel bilgi ve beceriler öğretilir. Bu durum zihinsel yetersizliği olan öğrenciler içinde farklı değildir. Zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin eğitimlerinin temel amacı, yaşam işlevlerini geliştirerek toplum içinde bağımsız duruma gelmelerini sağlamaktır. Bunun için gerekli temel beceriler, temel gelişim becerileri, günlük yaşamda gerekli sayısal bilgiler, günlük yaşamda gerekli okuma ve iletişim gibi alt beceri alanlarından oluşmaktadır (Cavkaytar, 2001). ede özbakım becerileri, iletişim becerileri, iş becerileri ve sosyal becerilerin yanı sıra akademik becerilere de gereksinimleri bulunmaktadır (Yıkmış, 1999). Dolayısıyla zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin de eğitim sürecinde işlevsel olan her becerinin öğretimi önemlidir.
Normal gelişim gösteren bireyler gibi zihinsel yetersizliği olan bireylerin de günlük hayatlarında gelişimlerini sürdürebilmeleri, toplumsal yaşama katılımları onlara verilen eğitimle sağlanabilir. Bireyler eğitim sayesinde gereksinimlerini karşılayabilme, çevresindeki insanlarla iletişim kurabilme ve sonuçta da toplumda üretici ve bağımsız bir insan olabilme özelliğini kazanırlar. Eğitim etkinliklerinin birçoğu da okuma-yazma, anlama, anlatma ve konuşma üzerine kurulur (Çolak, 2001).
Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma öğretiminin işlevsel akademik becerilerin öğretimine temel oluşturduğu söylenebilir. Bu nedenle, diğer beceriler gibi okuma becerilerinin öğretimi zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin performansına ve gereksinimlerine bağlı olarak gerçekleştirilmelidir (Başal ve Batu, 2002).
ÇALIŞMANIN SONUÇLARI-BULGULARI: Araştırmadan elde edilen bulgular bu araştırmada kullanılan bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretimin okuma becerilerinin öğretiminde etkili olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla okuma becerilerinin öğretiminde eş zamanlı öğretimin etkililiğini inceleyen ve daha önce gerçekleştirilmiş olan çalışmaların bulgularıyla (Singleton, Schuster, Morse ve Collins, 1999; Griffen, Schuster ve Morse 1998; Singleton, Schuster ve Ault 1995; Gibson ve Schuster, 1992; Schuster, Griffen ve Wolery, 1992) benzerlik göstermektedir. Ayrıca deneklerle öğretim sona erdikten sonra 1, 3 ve 4 hafta sonra düzenlenen izleme oturumlarında edinmiş oldukları beceriyi devam ettirdikleri dolayısıyla eş zamanlı ipucuyla öğretimin kalıcılığının sağlanmasında da etkili olduğu görülmüştür.
Bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretim ile gerçekleştirilen bu araştırmada, öğretim ve günlük yoklama oturumlarında, en uzun oturum 5 dk. 24 sn, en kısa oturum 3 dk. 50 sn sürmüştür. Denekler, öğretim çalışmalarında, en kısa 33 dk. 35sn., en uzun ise, 74dk. 55 sn. toplam süre içinde ölçütü karşılar düzeyde performans sergilemişlerdir. Araştırmada, ölçüt karşılanana kadar en az oturum ve deneme Ali ile; en çok oturum ve deneme ise, Öykü ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma süreci ve bulgular incelendiğinde bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğretimin oldukça kolay olduğu, öğretmenler ve aileler tarafından rahatlıkla kullanabileceği düşünülmektedir. Dolayısıyla, eş zamanlı ipucu yönteminin etkili bir yöntem olduğu düşünülebilir. Bu sonuçlar eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemi kullanılarak yapılan (Çelik, 2007; Çiftçi, 2007; Doğan, 2001; Gibson ve Schuster, 1992; Griffen ve diğerleri, 1998; Özbey, 2005; Schuster ve diğerleri, 1992; Singleton ve diğerleri, 1995; Singleton, ve diğerleri, 1999; Tekin, 2000; Toper, 2006; Topsakal, 2004; Yücesoy, 2002) araştırma bulgularıyla benzerlik göstermektedir. Araştırmanın, uygulama güvenirliği verilerine bakıldığında yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Bu durum uygulamanın planlandığı şekliyle yapıldığını göstermektedir. Ancak, uygulamacının dikkati sağlayıcı ipucunu sunma davranışını bazı oturumlarda planlanan durumdan daha az sunduğu görülmektedir. Uygulamacının, bazı denemelerde deneklerin dikkatlerini çalışmaya verdiklerini kabul etmesi ve bundan dolayı dikkat çekici ipucunun sunulmasına gerek duymadığı bu durumu açıklayabileceği düşünülmektedir.
ÖNERİLER: Araştırma bulguları incelendiğinde, bir denekte öğretimin uzun sürdüğü görülmüş olmasına rağmen araştırmaya katılan diğer beş denekte de bilgisayar aracılığıyla sunulan es zamanlı ipucuyla öğretimin fazla zaman almadığı ve etkili bir yöntem olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla zihinsel yetersizliği olan örgencilere akademik becerilerin öğretiminde eş zamanlı ipucuyla öğretimin kullanılması önerilebilir. Araştırmada, zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin bilgisayar aracılığıyla sunulan öğretim sürecinde, öğretimi hedeflenen becerileri kazandıkları dolayısıyla öğretmenlerin ve ailelerin zihinsel yetersizliği olan öğrencilere yeni beceriler kazandırırken bilgisayar destekli öğretimi kullanmaları önerilebilir.
Araştırma başka sözcüklerin öğretimi kullanılarak yinelenebilir. Araştırma başka deneklerle, diğer akademik becerilerin öğretiminde yinelenebilir. Araştırma, farklı ortamlarda uygulamalar yapılarak başka yinelenebilir. Araştırma, bu araştırmada kullanılan bireysel öğretim yerine büyük ve küçük grup öğretim düzeni ile planlanarak bilgisayar aracılığıyla sunulan es zamanlı ipucuyla öğretimin grup öğretiminde etkililiği incelenebilir. Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerilerinin öğretiminde yanlışsız öğretim yöntemleri içinde yer alan eş zamanlı ipucuyla öğretimden başka diğer öğretim modelleriyle de farklı deneklerde uygulanarak etkililikleri araştırılabilir. Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerilerinin öğretiminde yanlışsız öğretim yöntemlerindeki diğer öğretim modelleri ile eş zamanlı ipucuyla öğretim, farklı deneklerde ve farklı davranışlarda uygulanarak verimlilikleri araştırılabilir.
KAYNAKÇA : https://scholar.google.com.tr/scholar?q=zihinsel+engelli+ve+bilgisayar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder