TEZ İNCELENMESİ 2

ÇALIŞMANIN KONUSU:  
Özel Eğitimde Bilgisayar Destekli Öğretim: Üç Durum Çalışması

ÇALIŞMANIN PROBLEMİ : 
1. Zihinsel yetersizliği olan bireyin derslerinde bilgisayar destekli öğretimin kullanımının etkileri nelerdir?
2. İşitme yetersizliği olan bireyin derslerinde bilgisayar destekli öğretimin kullanımının etkileri nelerdir?
3. Ortopedik yetersizliği olan bireyin derslerinde bilgisayar destekli öğretimin       kullanımının etkileri nelerdir?

ÇALIŞMANIN AMACI:  
Bu çalışmanın amacı; özel eğitim ve rehabilitasyon merkezine devam eden zihinsel yetersizlik, işitme yetersizliği ve ortopedik yetersizliğe sahip üç bireyin derslerinde bilgisayar kullanım süreçlerini incelemektir. 

ÇALIŞMANIN HEDEF KİTLESİ: 
 Zihinsel yetersizlik, işitme yetersizliği ve ortopedik yetersizliğe sahip  bireyler.

ÇALIŞMANIN UYGULANIŞ ŞEKLİ:

Yıldız (2010), çalışmasında, yetersizliği olan bireyler için yeni bilgi ve iletişim teknolojilerini araştırmak ve analiz etmeyi amaçlamıştır. Bilgi ve iletişim teknolojileri yetersizliği olan bireyler için kullanışlı araçlardır. Bu araçları kullanarak yetersizliği olan bireyler hayatlarının her alanında daha fazla avantajlar elde edebilirler. İhtiyaçların çeşitliliği ne kadar çok ise çözümlerin de çeşitliliği o kadar fazladır. Bazı durumlarda sadece çok gelişmiş teknolojiler yardımcı olabilirken, diğer durumlarda basit ve pahalı olmayan araç türleri kişinin yaşam biçimini kökten değiştirebilir. Basitçe uyarlamaları yapılmış araçların çoğu sadece yetersizliği olan bireyler değil, tüm kullanıcılara da faydalı olacaktır. Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişmek yetersizliği olan kullanıcılara ileri düzeyde bağımsızlık, hareketlilik ve yaşam kalitesi sunar. Çoğu kimse için, bu teknolojiler çalışma fırsatı anlamına da gelir. Özetle; yetersizliği olan bireylerin eğitimlerinde yardımcı teknolojilerin kullanımının yaygınlaştırılabilmesi için öncelikle özel eğitim ve bilgi ve iletişim teknolojileri alanındaki uzmanların işbirliği içerisinde çalışmaları son derece önemli görülmektedir.   

ÇALIŞMADA KULLANILAN MATERYAL:

Bireysel Gelişim Raporu: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ile akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerine ilişkin değerlendirme sonucunu gösteren raporu belirtir (Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, 26184 sayılı Resmi Gazete, 2006).  

Eğitim Yazılımı: Öğrenme-öğretme süreçlerine destek olan yazılım.  

Eğitsel Oyun Yazılımları: Eğitsel oyun yazılımları bireylerin olgu ve olayları algılama, kritik durumlara ilişkin karar alma, etkinlikte bulunma ve devinsel becerileri geliştirmelerinde önemli bir role sahiptir (Kuzu, 2007).

Fotoğraf : Yazılı kaynakların yanı sıra; film, video ve fotoğraf gibi görsel malzemeler de nitel araştırmalarda kullanılabilir.

RAM ve Hastane Raporları: Öğrencilere RAM ve hastane tarafından verilen raporlarla birlikte dersin işlenişi ile ilgili gerekli dokümanların analizi yapılmıştır.

Performans Kayıt Tabloları: Öğrenciler için öğretmenleri tarafından hazırlanan (her ay düzenlenen), öğrencinin aldığı eğitimi belirten ve ilgili aya ait öğrencinin işlenilen kazanımlara karşı tutumunu gösteren tablolardır. 

İLGİLİ ARAŞTIRMALAR(GİRİŞ):

Özel eğitim merkezlerinde dersi işleyecek öğretmene ve kurumun ekonomik yapısına bağlı olarak çeşitli araç ve gereçler kullanılmaktadır. Bu materyaller arasında en güncel olanı bilgisayar olmasına rağmen özel eğitim merkezlerinde yeterli sayı ve düzeyde bilgisayar olmadığı belirlenmiştir (Tezer ve Kanbul, 2009).  

Bilgisayarlar, diğer öğretim araçlarından farklı olarak öğretme ve öğrenme açısından eşsiz imkanlar sunan çok yönlü araçlardır (Yalın, 2003). Bilgisayarların eğitim-öğretim ortamında kullanılmaya başlamasıyla eğitimciler çeşitli bilgisayar programlarıyla görsellik ve işitsellik bakımından daha zengin materyaller geliştirme fırsatı yakalamışlardır (Çatak ve Tekinarslan, 2008). 

Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler tarafından açılan özel, özel eğitim okullarını belirtir (Millî Eğitim Bakanlığı Özel, Özel Eğitim Okulları Çerçeve Yönetmeliği, 25883 sayılı Resmi Gazete, 2005).

  

ÇALIŞMANIN SONUÇLARI-BULGULARI: 

• Bu araştırmada veri toplamak amacı ile gözlem (dersin işlenişi), görüşme (aile ve öğretmen), doküman analizi (fotoğraf, performans kayıt tabloları, RAM ve hastane raporları) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda altı temel sonuca ulaşılmıştır.

•  Özel eğitim merkezlerinde; öğretmenler derslerini bilgisayar ile işlerken yazılım olarak genellikle alıştırma ve tekrar yazılımları ile eğitsel oyun yazılımları tercih etmektedirler. 
•  Zihinsel yetersizliği olan bireyler ile bilgisayar destekli öğretim esnasında, uyaranların fazla kullanılması öğrencide aşırı zihinsel yüklenmeye ve öğrenme düzeyinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. 
•  Öğretim amaçlı bilgisayar kullanımı ile işitme yetersizliği olan öğrencilerin kelime anlamlarını öğrenme oranlarında artış gözlenmiştir. 
•  Ortopedik yetersizliği olan bireylerde bilgisayar destekli öğretim esnasında dersin içeriğine ek olarak öğrencilerin mouse ve klavye kullanımı sonucunda ellerindeki ince motor kaslarda olumlu gelişmeler gözlemlenmiştir. 
•  Her üç yetersizlik grubunda da klasik öğretim ya da bilgisayar destekli öğretimin uzun süre kullanımı derse karşı motivasyonlarını olumsuz etkilemektedir. 
•  Özel eğitimde bilgisayar kullanımı, ders hedeflerine ek olarak öğrencilerin temel bilgisayar becerilerini kazanmalarına katkı sağlamıştır

ÖNERİLER:

• Çalışmada örneklem için seçilen yetersizlik türlerinin (Zihinsel Yetersizlik, İşitme Yetersizliği ve Ortopedik Yetersizlik) dışında kalan yetersizlikler üzerinde de bu araştırma model alınarak tekrarlanabilir.

• Çalışmada zihinsel yetersizliği olan bireylerin bilgisayar destekli öğretimde animasyon, ses, grafik gibi öğelerin fazla kullanılması aşırı bilişsel yüklenmeye neden olduğu tespit edilmiştir. Benzer bir çalışma, farklı düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip bireylerin bilgisayar destekli öğretimde bilişsel yüklemeye ilişkin sonuçlar elde etmede tekrarlanabilir. 

• Bu çalışmada özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden bireylerden örneklem seçilerek oluşturulmuş ve araştırma soruları incelenmiştir. Kamuya ait özel eğitim okullarında devam eden öğrenciler ile bu araştırma model alınarak tekrarlanabilir. 

• Çalışmadaki örneklem grubunun dışında kalan yaş gruplarında araştırma tekrarlanarak yaşın etkisi incelenebilir.  

         KAYNAKÇA: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp